www.flash.gr - 01/11/2001

Flash.gr: Είσαι πάρα πολλά χρόνια μέσα στο τραγούδι. Εχεις κατακτήσει την πολυπόθητη αυτάρκεια ζωής;

Σε μεγάλο βαθμό. Αυτό έχω αρχίσει να το αντιλαμβάνομαι τα τελευταία χρόνια. Αισθάνομαι ότι Δόξα το Θεό έζησα καλά, έτσι όπως ήθελα. Μου δόθηκαν πράγματα. Διαπιστώνω ότι ήμουνα τυχερός άνθρωπος. Καταρχάς είμαι τυχερή γιατί βγάζω το ψωμί μου από το χόμπι μου, πράγμα σπάνιο. Εν τω μεταξύ φρόντισα όταν δουλεύω, όταν τραγουδώ, να έχω μια σχέση καλή με αυτό που κάνω. Δεν το βλέπω μόνο σαν ένα εργαλείο με το οποίο θα βγάλω λεφτά και θα αποκτήσω φήμη. Βέβαια σε κάποιο βαθμό υπήρξαν σε αυτά σταθερές προθέσεις στην ζωή μου όταν ήμουνα πολύ νέα. Μετά κατάλαβα ότι πρέπει να ζω αλλιώς. Αρα η σχέση μου με το τραγούδι πρέπει να είναι ακριβή για να μπορώ να την χαίρομαι ακόμα. Αγαπώ παρά πολύ την μουσική, ομορφαίνει την ζωή μου. Ακόμα και όταν μέσα στο σπίτι κυριαρχεί η σιωπή, στο κεφάλι μου υπάρχει μουσική. Αυτό είναι πολύ όμορφο και δεν μπορώ να το προδώσω. Δεν μπορώ να έχω αγοραία σχέση μαζί του.

Μετά από τόσα χρόνια λειτουργείς ρομαντικά ή επαγγελματικά με το τραγούδι;

Εργάζομαι σαν επαγγελματίας αλλά ονειρεύομαι με τον τρόπο των εραστών. Αφού αποφασίσω ότι το όνειρο μου μπορεί να γίνει πραγματικότητα τότε δουλεύω σαν σκυλί. Αυτό με ευχαριστεί, μου δίνει πάθος, θέλω να το κάνω και να το κάνω καλά.

Πόσο δύσκολο είναι να διατηρείς αυτό το πάθος;

Ετσι γεννήθηκα. Αρκετές φορές αναρωτήθηκα αν η ζωή μου θα περάσει μέσα σε τέτοια παραφορά. Αυτά που κερδίζει κανείς ζώντας παθιασμένα δεν είναι πάντα καλά. Μαζί με τα καλά έχεις και τρομερή αναστάτωση στη ζωή σου. Ασε που δημιουργείς αναστάτωση και στους γύρω σου. Κάποια στιγμή λοιπόν είπα να ζήσω σε γαλήνη, χωρίς πάθη. Το έκανα για ένα διάστημα, αλλά δεν ήμουνα εγώ. Τελικά αποφάσισα ότι αυτή είναι η φύση μου. Ετσι ζω καλύτερα, έτσι λειτουργώ καλύτερα. Ολα έχουν ένα κόστος στην ζωή.

Είναι εύκολο αυτό;

Για εμένα που δεν έχω κάνει οικογένεια είναι ευκολότερο από κάποιον άλλον που έχει οικογενειακές υποχρεώσεις. Είμαι μποέμ και το στίγμα μου είναι εκεί γύρω. Μπορώ να πω ανά πάσα στιγμή δεν δουλεύω, φεύγω. Αυτό δεν μπορεί να το κάνεις, εάν σέρνεις πίσω σου άλλους ανθρώπους. Δεν μπορεί να επιλέξεις για άλλους ανθρώπους. Ετσι επέλεξα να ζήσω μόνη γιατί δεν ήθελα να χάσω αυτή την ελευθερία.

Σου λείπει η οικογένεια;

Ναι. Ιδιαίτερα σε κάποιες μέρες του χρόνο όπως τα Χριστούγεννα. Αισθάνομαι μια μοναξιά που είναι γοητευτική. Δεν αισθάνομαι μοναξιά πάντα όμως.

Η μοναξιά είναι κάτι δημιουργικό;

Τρομερά δημιουργικό, γιατί αποκτάς μια απόσταση από τα πράγματα και μπορείς να τα παρατηρήσεις καλύτερα. Οταν παρατηρείς τα πράγματα, τα επεξεργάζεσαι, φτιάχνεις εικόνες και προσπαθείς να επέμβεις σε αυτές. Αυτό είναι δημιουργία. Φυσικά υπάρχει μια τρομερή ανάγκη να εκφράσεις τα συναισθήματα σου.

Η μοναξιά περιέχει το φόβο της έκθεσης;

Οχι σε εμένα που είμαι καλλιτέχνης. Η έκθεση είναι τρομακτικό πράγμα και θέλει πολύ κουράγιο. Ολοι φοβόμαστε, όλοι έχουμε ανασφάλειες.

Οπότε η μοναξιά είναι αναγκαία μετά από περιόδους έκθεσης;

Για εμένα ναι. Είναι αναγκαίο να αποτραβιέμαι. Οταν έχω να πάρω μια δύσκολη απόφαση σηκώνομαι και πηγαίνω στο χωριό. Τις πρώτες μέρες δεν ασχολούμαι καθόλου με το πρόβλημα, απλά χαζολογάω ατελείωτες ώρες. Γύρω στην τρίτη μέρα σκέφτομαι το πρόβλημα. Βρίσκω πάντα την σωστή λύση γιατί έχω αποτραβηχτεί, έχω γείρει προς τα μέσα. Κακά τα ψέματα, όλες τις απαντήσεις μπορούμε να τις βρούμε και μέσα μας και γύρω μας. Αρκεί να θέσουμε την σωστή ερωτηση. Κατά πάσα πιθανότητα το χωριό με βοηθάει να θέσω την σωστή ερώτηση, μια και η απάντηση υπάρχει.

Είσαι αισιόδοξη;

Οταν μιλάμε για αισιοδοξία το πρώτο πράγμα που σκέφτονται οι άνθρωποι είναι χαζομάρα. Η αισιοδοξία είναι παρά πολύ βαθύ πράγμα. Φυτρώνει και ανθίζει εκεί που υπάρχει πολύ μεγάλο σκοτάδι. Η αισιοδοξία σε κάνει να θέλεις να πας παραπάνω και καταντάει τελικά το νόημα της ζωής.

Καλομαθαίνεις ή κακομαθαίνεις τους ανθρώπους;

Αυτή είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση. Καλομαθαίνω σημαίνει ότι αγαπάω έναν άνθρωπο και επειδή η αγάπη είναι σκυλί, είμαι πολύ σκληρή μαζί του. Δηλαδή του λέω την αλήθεια. Πιο σκληρό και πιο πικρό πράγμα από την αλήθεια δεν υπάρχει στη ζωή μας. Ούτε το πένθος δεν είναι τόσο σκληρό. Εγώ νιώθω ότι καλομαθαίνω τους ανθρώπους. Από την άλλη μεριά επειδή είμαι υπερπροστατευτική, τους κακομαθαίνω κιόλας. Τους εθίζω σε μια συνεχή προσφορά. Οταν αποσύρω τις προσφορές τότε τους αφήνω ξεκρέμαστους. Αυτό με στεναχωρεί γιατί θα έπρεπε να το έχω ισορροπήσει.

Δεν είναι όμως η έλλειψη ισορροπιών που κάνει τον άνθρωπο να σκάει;

Η έλλειψη ισορροπιών κάνει τη ζωή ενδιαφέρουσα. Κάνει τον άνθρωπο να ρισκάρει. Οι ισορροπημένοι δεν ρισκάρουν, δεν παρεκκλίνουν τους στόχους τους. Εμένα μου αρέσει η παρέκκλιση.

Αισθάνεσαι ότι με τη μουσική σου επιβεβαιώνεις τους κανόνες ή το άναρχο της ζωής;

Συμβαίνουν και τα δυο. Κυρίως κλίνω προς το δεύτερο. Γιατί το άναρχο είναι το γοητευτικό, αυτό που μας ελκύει, αυτό που μας κάνει να αισθανόμαστε αμήχανοι απέναντι του. Αν και το άλλο είναι πολύ ενδιαφέρον. Γιατί οι κανόνες υπογραμμίζουν ταυτόχρονα και την δύναμη της ζωής και αυτό δεν μπορείς να το αγνοήσεις.

Μιλάς για πένθος, για θάνατο. Φαίνεται σαν να τα ξορκίζεις με το να τα σχολιάζεις. Τα φοβάσαι;

Οταν ήμουνα μικρή, ναι. Στη ζωή μου όμως έκανα πολύ όμορφα πράγματα και πλέον αισθάνομαι ότι ο θάνατος δεν μπορεί να είναι κάτι κακό. Μερικές φορές πιστεύω ότι μπορεί να γίνει η πύλη προς μια απόλυτη ελευθερία. Η ψυχή φυλακίζεται μέσα στο σώμα, όσο όμορφο και ενδιαφέρον μπορεί να το φτιάξουμε.

Υποθέτω ότι έχει μεταφυσικές πίστες.

Ναι. Πιστεύω και στον Θεό. Δεν είμαι θρήσκα αλλά τον νιώθω τον Θεό. Αισθάνομαι μια δύναμη μέσα μου και γύρω μου. Προσεύχομαι. Αυτό με λυτρώνει αν και έχω περάσει από φάσεις αθεΐας όπως όλοι οι νέοι της γενιάς μου.

Φοβάσαι το μέλλον;

Φοβάμαι την αναπηρία. Την αναπηρία να σκεφθείς, να ζήσεις, να κινηθείς, να αισθανθείς, να μάθεις. Δεν θέλω να νεκρωθεί καμία πλευρά του εαυτού μου. Θα μου είναι πολύ οδυνηρό.

Νοσταλγείς πράγματα;

Πολύ λίγα πια. Δεν νοσταλγώ την εφηβεία μου, μια και ήταν πολύ δύσκολη. Εχω συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι μεγαλώνω, ότι η μορφή μου αλλάζει. Δεν θα μπορούσα να επέμβω στο σώμα μου. Αν και με θλίβει η εικόνα μου όταν είμαι κουρασμένη στον καθρέπτη, δεν νοσταλγώ το παρελθόν. Αν όμως θα έπρεπε να διαλέξω μια ηλικία από το παρελθόν δεν θα διάλεγα τα 25 αλλά τα 35, επειδή τότε ήμουνα μια μεστή και ώριμη γυναίκα. Βλέπεις ό,τι χαράζεται στο πρόσωπο έχει να κάνει με την ζωή. Και αυτό είναι καλό όταν η ζωή είναι καλή.

Ποιο συναίσθημα αισθάνεσαι ότι σε έχει μεγαλώσει περισσότερο;

Η ευθύνη. Η ευθύνη για τους γύρω μου, για κάποια πράγματα, για τον εαυτό μου. Αν και εν γένει δεν είμαι πολύ υπεύθυνο άτομο. Ο χρόνος αν και μας κάνει πιο σκληρούς, λειαίνει τις γωνίες μας. Είναι κάτι οξύμωρο.

Μήπως αυτό είναι μια πρωτόλεια προσπάθεια προστασίας;

Μπορεί. Αλλά αυτό υψώνει τείχη. Σε απομονώνει από τους ανθρώπους. Αυτό είναι κρίμα γιατί χάνω από την χαρά της ζωής. Η χαρά της ζωής περιέχει και την ήττα. Γιατί πρέπει λοιπόν να την φοβόμαστε; Εγώ αισθάνομαι ανοχύρωτη πόλη. Αν μερικές φορές στιγμιαία έχω υψώσει τείχη, σε λίγο καιρό αποδεικνύονται χάρτινα.

Λες ότι μεγαλώνεις. Εγώ όμως διαπιστώνω μια τρομακτική ενέργεια. Συνεργάζεσαι με νέους ανθρώπους και μάλιστα με πολύ καλά αποτελέσματα. Πάρε για παράδειγμα τον τελευταίο σου δίσκο.

Οντως έχω πολύ ενέργεια. Ταυτόχρονα δεν είμαι οπαδός μιας συγκεκριμένης μουσικής κατεύθυνσης. Μου αρέσει το τσιμπολόγημα. Δεν μπορώ να τρώω το ίδιο φαγητό. Η χαρά είναι στην ποικιλία. Η κατεύθυνση εξάλλου δεν έχει να κάνει με το στυλ. Εγώ την κατανοώ μόνο ως απόρροια ψυχής. Η κατεύθυνση δεν μπορεί να στηρίζεται στην λογική. Το αίτημα είναι να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, όπως μπορούμε και όσο γίνεται. Οι ήττες στη ζωή είναι καλές, μόνο όταν έχεις και νίκες.

Μίλησε μας για τις συνεργασίες σου.

Μου αρέσουν οι συνεργασίες και μπαίνω σε αυτές με όλο μου τον εαυτό. Δεν τις επιλέγω απλά συμβαίνουν. Η τελευταία μου δουλειά είναι με τον Μιχάλη Δέλτα, που απλά συνέβη. Είχαμε συνεργαστεί και παλιότερα όταν ήταν στους Στέρεο Νόβα. Ηταν μια μοναδική εμπειρία. Τα παιδιά είχαν ένα πολύ διαφορετικό τρόπο έκφρασης από αυτό που συνήθιζα. Μια πολύ αφαιρετική θεώρηση. Οταν ο Μιχάλης Δέλτα έγραψε το τραγούδι Μια αγάπη μικρή για μια θεατρική παράσταση και μου πρότεινε να το ερμηνεύσω, το αποτέλεσμα ήταν τόσο καλό που αποφασίσαμε να κάνουμε έναν ολοκληρωμένο δίσκο. Δουλέψαμε δυο χρόνια γι' αυτό το δίσκο χωρίς άγχος και χωρίς πίεση.

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;

Το άμεσο σχέδιο είναι οι παραστάσεις στο Ρόδον στις 9 και 10 Νοέμβριου.